Cơ quan chuyên trách chỉ kiểm tra khoảng 10-15% số xe bán ra, còn lại 85-90% lượng xe do hãng tự thử nghiệm để báo cáo kết quả.
Cục bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) thành lập năm 1970, đảm nhận một trong những nhiệm vụ là giảm sát lượng khí thải và mức độ tiêu thụ nhiên liệu của xe hơi bán trên thị trường.
Mọi xe hơi ở Mỹ muốn lưu hành đều phải dán nhãn "Monroney" trên kính lái, nơi thể hiện một số lượng các thông tin liên quan tới xe. Cụ thể, bao gồm đời xe, thông số kỹ thuật, trang bị tiêu chuẩn và tùy chọn, điểm đánh giá tai nạn của Cục an toàn giao thông quốc gia (NHTSA) và cuối cùng là mức tiêu thụ nhiên liệu trong thành phố và trên đường trường, được chứng thực bởi EPA.
Thực tế không phải tất cả số xe bán ở Mỹ đều được EPA kiểm tra, mà chỉ có 10-15% số xe, Autoevolution cho biết. Những bài kiểm tra thực hiện ở Phòng thí nghiệm xe và khí thải nhiên liệu quốc gia (NVFEL) tại Michigan. Vậy 85-90% những xe còn lại thì sao? Câu trả lời là những xe này sẽ do chính hãng tự kiểm tra. Tất cả đều sử dụng chung quy trình giống như của EPA, do đó về lý thuyết kết quả cuối cùng có độ chính xác giống nhau, nhưng thực tế thì không phải như vậy.
Cách thức, địa điểm và người kiểm tra
Mặc dù được chuẩn hóa, nhưng số liệu về mức tiêu thụ nhiên liệu của EPA vẫn khác xa so với thực tế, chính EPA cũng công nhận điều đó.
Khi kiểm tra xe trên đường thử, thậm chí với những tay lái chuyên nghiệp cũng vẫn mắc phải hai vấn đề chính. Bài thử rất khó lặp lại, nhất là khi ảnh hưởng bởi thời tiết, độ cao cũng như yếu tố khác. Thứ hai, liên quan đến kinh phí, vì đòi hỏi phải xây dựng đường thử đáp ứng mô phỏng chính xác đường thành phố, đường trường và đường hỗn hợp.
Hệ thống kiểm tra mức tiêu thụ nhiên liệu của EPA có một động lực kế theo lý thuyết mô phỏng các tình huống lái xe thực tế trong các môi trường khác nhau. Con lăn của lực kế được điều chỉnh để tính toán cho các cấp độ khác nhau của lực cản gió và trọng lượng xe.
Sau khi đưa lên lực kế, xe bắt đầu chạy thông qua một tình huống mô phỏng có thể tính toán cho đường thành phố hoặc cao tốc. Trong lúc đó, những chuyên gia sẽ tập trung quan sát màn hình hiển thị thông tin chi tiết về các số liệu thống kê của lực kế để so sánh với dự tính theo mức thông thường.
Cuối bài kiểm tra, các chuyên gia không dùng cách đo mức xăng còn lại trong bình để đưa ra con số tiêu thụ, mà dùng cách khác. Thực tế, có một đường ống đặc biệt kết nối với ống xả để thu khí thải thoát ra trong suốt quá trình thử nghiệm. Tại cuối khâu, mức carbon thải ra trong quá trình xe vận hành sẽ là cơ sở để tính toán lượng nhiên liệu tiêu thụ.
Theo EPA, phương pháp này chính xác hơn sử dụng kiểu đồng hồ xăng tiêu chuẩn thông thường. Đồng thời, xe điện và xe chạy pin nhiên liệu sẽ được miễn các bài kiểm tra, vì chúng không sử dụng loại nhiên liệu có chứa carbon.
Các dạng bài thử nghiệm
5 dạng mô phỏng, trong đó có 3 dạng giới thiệu từ năm 2008 còn lại là từ những năm 1970.
Dạng 1: Thành phố (City Cycle)
Kiểu mô phỏng này chưa thay đổi gì kể từ khi nó được giới thiệu cách đây 40 năm. Theo đó, hành vi lái bao gồm đường thành phố đông đúc, với nhiều tình huống phải dừng-đi và tăng tốc từ từ hoặc nhanh. Tổng thời gian bài thử là 1.874 giây (hơn 31 phút), trong đó 505 giây (hơn 8 phút) là giai đoạn lạnh, giai đoạn chuyển đổi 864 giây (hơn 14 phút) và giai đoạn nóng 505 giây (hơn 8 phút). Tốc độ trung bình 34 km/h với quãng đường 17,8 km.
Dạng 2: Đường trường (Highway)
Dạng này mô phỏng luồng giao thông ổn định hơn, ở tốc độ cao hơn. Tốc độ trung bình vào khoảng 78 km/h, nhưng quãng đường chỉ khoảng 16,5 km trong suốt thời gian 765 giây (gần 13 phút).
Dạng 3: US06
Giới thiệu năm 2008, US06 hay còn gọi là Quy trình thử nghiệm bổ sung liên bang (Supplemental Federal Test Procedure) kéo dài 596 giây (gần 10 phút) với tốc độ trung bình 78 km/h, quãng đường 12,9 km. Về lý thuyết, bài này thể hiện những đoạn ngắn chạy với tốc độ cao trên đường cao tốc.
Dạng 4: SC03
Cũng ra đời năm 2008, bài SC03 còn có tên Điều tiết tốc độ (Speed Correction Driving Schedule), cũng kéo dài 596 giây như dạng 3, ở tốc độ 34,7 km/h, quãng đường 5,8 km. Bài này cố gắng mô phỏng điều kiện dưới thời tiết nóng khoảng 35 độ C.
Dạng 5: Bài kiểm tra liên bang
Dạng cuối cùng này bắt đầu sử dụng năm 2008, mô phỏng lái xe với kiểu khởi động nguội trong điều kiện giao thông dừng-đi liên tục hoặc lái trong thời tiết lạnh. Về khoảng cách, tốc độ và thời gian tương tự như dạng một City Cycle, điểm khác duy nhất là nhiệt độ xung quanh.
Kiểm tra mức tiêu thụ nhiên liệu là một trong những thẩm quyền chính ở giai đoạn đầu của mỗi xe bán ra, EPA tiếp tục kiểm soát sau đó. Nhưng tất cả chỉ mang tính lý thuyết. Thực tế, ngân sách khoảng 8 tỷ USD mỗi năm mà EPA nhận từ chính phủ Mỹ không đủ để trang trải cho chi phí thử nghiệm khoảng 18 triệu xe bán ra hàng năm.
Đặc biệt, việc kiểm tra khí thải và mức tiêu thụ nhiên liệu của xe chỉ là một trong số những trách nhiệm mà cơ quản bảo vệ môi trường này phải thực hiện.
Theo VnExpress
