Thay vì hãm động cơ để giảm tốc độ như trên xe xăng, xe điện dùng phanh tái sinh năng lượng, do đó cảm giác phanh có phần khác biệt.
Một trong những khác biệt lớn giữa xe sử dụng động cơ đốt trong và xe điện là cách giảm tốc độ khi tài xế nhả chân ga và đạp phanh. Xe sử dụng động cơ đốt trong khi giảm tốc độ sẽ bị hiện tượng ghì máy, khiến tốc độ của phương tiện bị hãm bởi cơ chế phanh động cơ. Càng dồn về số thấp khi giảm tốc, phanh động cơ càng tăng tác dụng. Như vậy, lực hãm khiến xe động cơ đốt giảm tốc độ đến từ phanh động cơ và phanh chính.
Xe điện giảm tốc bằng cách khác. Vì không có động cơ đốt trong, các nhà sản xuất xe điện tích hợp tính năng phanh tái sinh năng lượng, gọi tắt là phanh tái sinh, giúp hỗ trợ giảm tốc cho xe. Về cơ bản, phanh tái sinh được kích hoạt khi tài xế không còn nhấn ga, hoặc chuyển sang đạp phanh. Motor điện sẽ đảo chiều, từ trường đảo chiều, giúp động cơ từ trạng thái sinh công do tiêu thụ điện, qua trạng thái sản sinh năng lượng để nạp vào pin. Ngoài ra, từ trường ngược sinh ra trong quá trình phanh tái sinh giúp xe giảm tốc độ, dừng hẳn, hoặc có thể chạy lùi.
VinFast VF 8. Ảnh: Minh Quân
Hầu hết các nhà sản xuất ôtô đều cho phép tài xế chỉnh lực hãm tốc độ xe của phanh tái sinh. Nếu chỉnh ở mức nhẹ, xe giảm tốc độ mượt mà hơn, cảm giác lái nhẹ nhàng hơn, tuy nhiên chủ xe phải dùng phanh một cách tích cực hơn để giảm tốc độ, nhất là khi xe điện thường có trọng lượng nặng hơn xe động cơ đốt trong nếu tình cùng phân khúc, do đó xe cần nhiều khoảng cách hơn để dừng hẳn. Ngoài ra, phanh phản hồi mức nhẹ không nạp lại nhiều năng lượng cho pin.
Trong trường hợp điều chỉnh lực hãm tốc độ xe của phanh tái sinh ở mức nặng, xe không còn giảm tốc mượt mà, mà giờ đây bị hãm lại bởi phanh động cơ. Đổi lại, cách di chuyển này giúp xe nạp lại pin, giúp kéo dài quãng đường có thể di chuyển.
Tùy vào dòng xe, mẫu xe, hãng sản xuất có thể hiệu chỉnh các thông số của phanh động cơ theo nhiều cách khác nhau, ví dụ khi nào phanh động cơ sẽ kích hoạt, lực nhấn phanh cấn bao nhiêu để kích hoạt phanh động cơ,... Do đó, phanh trên xe điện thường không có độ đồng nhất giữa các hãng khác nhau, mỗi hãng sẽ có cách chỉnh riêng về cảm giác phanh cho phương tiện của mình. Thậm chí giờ đây công nghệ lái xe bằng 1 bàn đạp duy nhất (one pedal driving) không hiếm trên xe điện, tài xế chỉ cần đạp ga để di chuyển, và giảm ga để giảm tốc độ một cách từ từ, cho đến khi buông ga tốc độ sẽ về 0.
Chính vì điều này, một số tài xế có thể không quen với phanh trên xe điện, ví dụ như phanh có cảm giác đạp cứng, phanh quá đột ngột, độ phản hồi phanh chưa tốt... Nếu gặp tình trạng này, tài xế có thể tự khắc phục bằng cách hiệu chỉnh cảm giác phanh trên menu trong xe, hầu hết các xe điện đều cho phép chỉnh điều này.
Ngoài ra, hãy tập làm quen với cảm giác đi xe điện, như không đạp phanh quá đột ngột khi để chế độ phanh tái sinh ở mức cao. Cuối cùng, xe điện thường hao mòn phanh, lốp nhanh hơn so với xe động cơ đốt trong do trọng lượng nặng, vì thế cần thường xuyên kiểm tra và thay nếu quá mòn.
Vì xe điện chỉ mới được sử dụng nhiều trong những năm gần đây, do đó các nhà sản xuất ôtô cũng đã liên tục để cải thiện cảm giác phanh, đồng thời tăng độ an toàn của xe điện, khiến việc chuyển từ xe xăng qua xe điện trở nên dễ dàng hơn.
Theo autopro
