Đến nay, khi sắm được chiếc KIA Morning sau khi đã có dự định mua ô tô hơn 1 năm nay, tôi mới thấm thía câu nói của một người bạn: “Ở Việt Nam, cứ mơ xe giá rẻ thì biết đến khi nào mới mua được chiếc ô tô!”
Khi ngành ô tô Việt Nam vẫn chưa phát triển, khi hạ tầng giao thông còn hạn chế và khi mỗi chiếc ô tô lăn bánh vẫn phải cõng theo nhiều loại thuế phí… thì chuyện “ô tô giá rẻ” tại Việt Nam vẫn sẽ mãi là giấc mơ.
Ô tô giá rẻ tại Việt Nam chỉ mãi là giấc mơ
Lập gia đình được hơn 3 năm nay, sau khi đứa con nhỏ đến tuổi đi học, với số tiền ít ỏi hai vợ chồng dành dụm được, không ít lần chúng tôi chờ đợi ô tô giảm giá để hiện thực hóa “giấc mơ 4 bánh” của gia đình.
Nói là giấc mơ nghe có vẻ xe vời, nhưng thực tế với khả năng tài chính hạn hẹp, chúng tôi chỉ dự định sắm chiếc ô tô cỡ nhỏ để phục vụ công việc kinh doanh của vợ tôi, đồng thời có phương tiện đưa con nhỏ đi lại, cho "mưa không đến mặt, nắng chẳng đến đầu".
Với số tiền 300 triệu đồng, đối chiếu với bảng giá bán của các hãng ô tô tại Việt Nam, dĩ nhiên chúng tôi không có nhiều sự lựa chọn. Thực tế, với số tiền đó, nếu vay mượn thêm hay chấp nhận mua xe trả góp chúng tôi vẫn không thiếu phương án để sắm được ô tô. Thế nhưng, với công việc kinh doanh, chúng tôi không dám mạo hiểm để “gánh nợ”. Bên cạnh đó, xem thông tin qua báo chí rồi nói chuyện với bạn bè, cũng như bao người khác không dưới một lần tôi ôm mộng chờ giá ô tô hạ nhiệt, Việt Nam có ô tô giá rẻ, để mua xe trong khả năng tự chủ về tài chính.
Điều này có lẽ không chỉ của riêng tôi mà cũng là ước mơ của đại đa số người Việt về một chiếc ô tô. Bởi cũng là những người lao động bình dân, nhưng tại một số quốc gia trong khu vực, thậm chí ngay cả như Lào hay Thái Lan… việc người dân các nước này sở hữu một chiếc ô tô cỏ lẽ là điều thật hiển nhiên và xem ra đơn giản. Trong khi đó, tại Việt Nam với giá ô tô cao ngất ngưỡng, đại đa số những người có thu nhập trung bình thì… ô tô vẫn là niềm mơ ước lớn lao.
“Ở Việt Nam mà cứ mơ xe giá rẻ thì biết đến khi nào mới mua được ô tô!”
Lần đầu tiên, vào thời điểm cận Tết Nguyên đán 2016, sau khi tôi lấy bằng lái B2, vợ chồng tôi chờ đợi vào các chương trình khuyến mãi để mua xe nhưng mức giá ưu đãi mà các địa lý đưa ra cũng không giảm được là bao. Tham khảo giá xe qua nhiều đại lý cùng với việc có thông tin điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với ô tô sau ngày 1.7.2016, chúng tôi lại quyết định chờ đợi.
Qua tháng 7.2016, thời điểm mà thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô có dung tích xi lanh từ 1.5 lít trở xuống giảm từ mức 45% xuống còn 40%, giá một số mẫu ô tô thực sự có giảm nhưng cũng chỉ vài triệu đồng. Mức giảm chẳng đáng là bao nếu so với khoản tiền phải chi trả thêm để xe lăn bánh. Tại thời điểm đó, anh bạn tôi từng khuyên nếu nhu cầu dùng ô tô thực sự cần thiết cho công việc thì nên vay thêm ít tiền để mua ô tô. Vợ chồng tôi cũng đã nghĩ tới điều đó! Tuy nhiên việc ô tô có thể giảm giá vào đầu năm 2017, khi thuế nhập khẩu xe từ ASEAN về Việt Nam giảm còn 30% giá ô tô theo dự đoán sẽ giảm khoảng 7%, một lần nữa chúng tôi lại tiếp tục ôm mộng giá ô tô sẽ giảm sâu.
Đầu năm 2017, thời điểm mà như báo chí đăng tải “thuế nhập khẩu ô tô từ các nước trong khu vực ASEAN về Việt Nam giảm từ 40% xuống còn 30% theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA)”, giá bán ô tô vẫn “bình chân như vại”. Có chăng tại thời điểm đó, một số mẫu xe được giảm giá theo chính sách ưu đãi của mỗi hãng, còn việc giảm giá do thuế giảm với một số mẫu xe nhập cũng chẳng đáng là bao.
“Quá tam ba bận”! Sau bao lần “vỡ mộng” mua xe giá rẻ, qua đầu năm nay khi hai vợ chồng bớt đi một khoản tiền tiết kiệm dành dụm trong 1 năm qua để dành cho việc sắm chiếc KIA Morning LX, tôi mới thấm thía câu nói của một người bạn: “Ở Việt Nam mà cứ mơ xe giá rẻ thì biết đến khi nào mới mua được chiếc ô tô!”
Gần đây theo dõi thông tin trên báo chí, tôi được biết theo lộ trình giảm thuế, đến đầu năm 2018 thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN vào Việt Nam sẽ giảm còn 0%. Điều này sẽ khiến không ít người hy vọng giá xe sẽ giảm mạnh. Tuy nhiên thực tế thì không phải ô tô nào cũng có thể giảm giá. Bởi để nằm trong diện xe nhập khẩu từ ASEAN vào Việt Nam, được hưởng thuế suất 0% vào năm 2018, thì các xe sản xuất phải đạt tỉ lệ nội khối 40%.
Cộng với việc phải cõng theo nhiều loại thuế phí, mấy ai đủ kiên nhẫn để hy vọng Việt Nam sẽ có ô tô giá rẻ. Bởi dù thuế nhập khẩu có giảm cũng khó có thể nói rằng giá xe sẽ giảm mạnh khi vẫn còn chi phối bởi nhiều loại thuế phí và chính sách khác. Vậy nên, điều chúng ta đang hy vọng về “ô tô giá rẻ” tại Việt Nam, theo tôi chỉ mãi là giấc mơ hão huyền!
Độc giả Nguyễn Quốc Tiến (Thanh Nien)
