Một độc giả của Oto.com.vn gửi câu hỏi như sau: "Tôi có người bạn bị tai nạn giao thông, người gây tai nạn không giúp đỡ mà còn bỏ đi khiến bạn tôi bị nghiêm trọng hơn và để lại nhiều di chứng. Vậy cho tôi hỏi, hành vi không giúp đỡ người khác có phải là hành vi vi phạm pháp luật?".
Trong rất nhiều trường hợp và hoàn cảnh khác nhau, khi gặp tai nạn giao thông nhiều người quyết định bỏ đi mà không giúp đỡ, cứu chữa nạn nhân. Có rất nhiều trường hợp nếu người đi đường hay người gây tai nạn sơ cứu tạm thời có thể cứu sống được nạn nhân, nhưng nhiều người chọn cách "làm ngơ" hoặc bỏ mặc người bị nạn vì sợ liên lụy tới bản thân. Hành vi này không những đáng bị lên án về mặt đạo đức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật.
Để xử lý hình sự đối với một người có hành vi vi phạm pháp luật, các cơ quan tiến hành tố tụng (ví dụ: Tòa án, Viện Kiểm sát, Công an) phải căn cứ vào nhiều yếu tố khác nhau, như: Khách quan, chủ quan, khách thể, chủ thể…Vì vậy, việc một người có hành vi "không giúp đỡ người khác khi có tai nạn giao thông xảy ra" phải căn cứ vào kết quả xác minh của cơ quan điều tra.
Cụ thể, Điều 38, Luật giao thông đường bộ 2008 quy định về "Trách nhiệm cá nhân, cơ quan, tổ chức khi xảy ra tai nạn giao thông":
"1. Người điều khiển phương tiện và những người liên quan trực tiếp đến vụ tai nạn có trách nhiệm sau đây:
a) Dừng ngay phương tiện; giữ nguyên hiện trường; cấp cứu người bị nạn và phải có mặt khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu;
b) Ở lại nơi xảy ra tai nạn cho đến khi người của cơ quan công an đến, trừ trường hợp người điều khiển phương tiện cũng bị thương phải đưa đi cấp cứu hoặc phải đưa người bị nạn đi cấp cứu hoặc vì lý do bị đe dọa đến tính mạng, nhưng phải đến trình báo ngay với cơ quan công an nơi gần nhất;
c) Cung cấp thông tin xác thực về vụ tai nạn cho cơ quan có thẩm quyền.
Không giúp đỡ người khác khi gặp tai nạn không những là hành vi trái về đạo đức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật.
2. Những người có mặt tại nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm sau đây:
a) Bảo vệ hiện trường;
b) Giúp đỡ, cứu chữa kịp thời người bị nạn;
c) Báo tin ngay cho cơ quan công an, y tế hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất;
d) Bảo vệ tài sản của người bị nạn;
đ) Cung cấp thông tin xác thực về vụ tai nạn theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
3. Người điều khiển phương tiện khác khi đi qua nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm chở người bị nạn đi cấp cứu. Các xe được quyền ưu tiên, xe chở người được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự không bắt buộc thực hiện quy định tại khoản này."
Không giúp đỡ người khác có bị xử lý hình sự?
Điều 132 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định:
"Điều 132. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.
3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm."
Như vậy, theo quy định của pháp luật, những người có mặt tại nơi xảy ra vụ tai nạn và những người điều khiển phương tiện khác đi qua nơi xảy ra vụ tai nạn nếu có điều kiện để cứu giúp mà không cứu giúp người bị tai nạn giao thông khi có yêu cầu thì bị xử phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức. Ngoài ra, nếu đủ các dấu hiệu cấu thành tội phạm thì hành vi trên cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo oto
